اختلال دو قطبی : تغذیه مناسب

کلمات کلیدی:

اختلال دو قطبی ، تغذیه در اختلال دو قطبی ، اختلال خلقی ، افسردگی شیدایی ، درمان اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی یا اختلال شیدایی- افسردگی نوعی بیماری روانی است که بیمار دچار نوسانات شدید خلقی از حالت هیجان و انرژی زیاد (شیدایی) به سمت افسردگی و غمگینی می‌شود که هفته‌ها طول می‌کشد. علل اختلال دوقطبی بیشتر ارثی بوده و گاهی نوسانات خلقی بر اثر اظطراب یا بیماری‌‌های تیروئیدی می‌باشد. انرژی زیاد، هیجان زدگی و خلاق بودن و افسردگی از علائم اختلال دوقطبی می‌باشند. تشخیص اختلال دوقطبی بر اساس معیارهایی است که با بررسی علائم و سابقه خانوادگی فرد ارزیابی می‌شود. لیتیوم عمدتا درمان دارویی اختلال دوقطبی است که با عوارضی مانند افزایش وزن، تهوع، اسهال، کم کاری تیروئید و بیماری کلیوی همراه است. تغذیه و رژیم درمانی در اختلال دوقطبی نقش بسزایی در کنترل عوارض و بهبود درمان دارند که عبارتند از کاهش وزن و حفظ وزن ایده آل، مصرف روغن ماهی، منیزیم، سیستئین و بررسی وضعیت آهن. رژیم‌‌های بدون گلوتن هم ممکن است مفید باشند.

دکتر محسن صدیقیان

اختلال دو قطبی (شیدایی- افسردگی)

اختلال دو قطبی یا اختلال شیدایی- افسردگی نوعی بیماری روانی است. در این بیمار دچار آشفتگی روحی و نوسانات شدید خلقی می‌‌باشد. رفتار بیمار از حالت هیجان و انرژی زیاد که به آن شیدایی (مانیک) می‌‌گویند به سمت افسردگی و غمگینی تغییر می‌‌کند.

این نوسانات معمولا هفته‌‌ها یا ما‌ها طول کشیده و با آنچه که افراد عادی در زندگی روزمره تجربه می‌کنند بسیار متفاوت است. اختلال دو قطبی به دو دسته تقسیم می‌شود:

دسته اول حملات شدید دوره‌‌ای با تغییر از شیدایی به سمت افسردگی

دسته دوم حملات خفیف تر شیدایی همراه با  افسردگی شدید.

میانگین سن بیماران معمولا ۲۵ سال است و ممکن است هم زنان و هم مردان را تحت تاثیر قرار دهد.

واتزاپ

تلگرام

اینستاگرام

علل

دلیل مشخصی برای اختلال دوقطبی شناخته نشده است اما بر اساس تحقیقات، اختلالات دوقطبی زمینه ارثی دارند. در واقع نقش وراثت و سابقه خانوادگی نقش پررنگ تری از عوامل محیطی دارد. تغییرات ساختاری مغز در قسمت کنترل کننده احساسات و عواطف هم ممکن است علتی برای اختلال دوقطبی محسوب شود.

نوسانات خلقی ممکن است در اثر استرس و اظطراب یا برخی بیماری‌‌ها مانند بیماری‌‌های تیروئیدی هم بوجود بیایند که درمان دارویی و رژیم درمانی مختص خود را دارند.

کلمات کلیدی:

تغذیه در اختلال دو قطبی ، اختلال خلقی ، افسردگی شیدایی ، درمان اختلال دو قطبی

علائم اختلال افسردگی شیدایی

علایم اختلال دوقطبی شدت‌‌های مختلفی دارد. در موارد خفیف شیدایی فرد پر انرژی، هیجانی و خلاق به نظر می‌رسد.

با شدیدتر شدن بیماری فرد رفتار‌های غیرمعمول مانند شامل اعتیاد، انحرافات جنسی و ولخرجی نشان می‌دهد و ممکن است دچار اختلال خواب شود.

اختلالات خوردن بصورت بی اشتهایی یا ‌‌اشتهای زیاد هم در این افراد دیده می‌شود. ۲۵ تا ۵۰ درصد بیماران در فاز افسردگی خودکشی می‌کنند.

تشخیص اختلال خلقی

تشخیص اختلال دوقطبی با شرح حال دقیق از بیمار توسط پزشک که شامل سابقه خانوادگی، شدت، مدت و تعداد یا تکرار علائم می‌باشد امکانپذیر است. تشخیص نوسانات خلقی منوط به داشتن یک دوره چندین هفته‌‌ای تغییرات خلق و خو همراه با سایر علائم مرتبط به دوران افسردگی یا شیدایی و نیز تحریک پذیری می‌باشد.

علائم و نشانه‌‌های بیمار با معیار‌های خاصی که انجمن روانپزشکی امریکا برای ارزیابی ارائه داده است سنجیده شده و تشخیص گذاشته می‌شود.

کلمات کلیدی:

تغذیه در اختلال دو قطبی ، اختلال خلقی ، افسردگی شیدایی ، درمان اختلال دو قطبی

دارودرمانی در اختلال دو قطبی

درمان پزشکی بیماری دو قطبی پیچیده است و نیاز به پایش پیوسته دارد. لیتیوم بعنوان درمان کلاسیک مانیک استفاده می‌شود که ممکن است منجر به عوارضی چون کم کاری تیروئید، لرزش و مسمویت کلیه شود. سایر دارو‌های شامل پایدار کننده‌‌های خلق و خو، بنزودیازپین و دارو‌های ضد جنون می‌باشند.

تغذیه و رژیم درمانی در اختلال دوقطبی

بسیاری از بیماران با شروع دوره لیتیوم درمانی دچار افزایش وزن می‌شوند. سایر عوارض جانبی که وضعیت تغذیه‌‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهند عبارتند از تشنگی، تهوع،  استفراغ و اسهال. بنابراین برای موفقیت و ادامه درمان رژیم متعادل و متناسب با قد و وزن و سایر شرایط بیمار بطوریکه تمامی مواد مغذی بدن را تامین و با اثرات جانبی درمان مقابله کند بسیار اهمیت دارد.

در این بیماری دریافت متوسط و ثابت نمک و سدیم جهت کمک به پایدار شدن سطح لیتیوم ضروری می‌باشد. در واقع مقدار نمک نبایستی از ۶ گرم در روز بیشتر شود. رژیمهایی که دریافت نمک را بشدت محدود کنند هم توصیه نمی شود.

یادتان باشد قند ساده که منابع آن مانند شربت، نوشابه، شکلات و… هستند و همینطور کافئین که منابع عمده آن قهوه است بایستی کمتر مصرف شوند.

مکمل‌‌های مفید برای اصلاح اختلالات مغزی و روانی عبارتند از روغن ماهی، N- استیل سیستئین و منیزیم. جالب است بدانید که منیزیم اثری شبیه به لیتیوم دارد ولی بدون سمیت است. منابع عمده منیزیم شامل سبزیجات خصوصا انواع رنگی و تیره می‌باشد. سیستئین عمدتا در منابع حیوانی مانند تخم مرغ و شیر یافت می‌شود.

مصرف خود سرانه مکمل آهن ممنوع! آهن اضافی با افزایش خطر اختلالات دو قطبی در ارتباط است بنابراین بررسی وضعیت آهن بدن ضروری است.

نکته دیگر اینکه حساسیت به گلوتن با بیماری هایی از جمله اوتیسم، اسکیزو فرنی و اختلال دوقطبی در ارتباط است لذا رژیم بدون گلوتن نیز ممکن است توصیه شود.

کلمات کلیدی: تغذیه در اختلال دو قطبی ، اختلال خلقی ، افسردگی شیدایی ، درمان اختلال دو قطبی

برای دریافت رژیم و مکمل‌های مورد نیاز اختلال دوقطبی کلیک کنید.