تغذیه مادران شیرده

کلمات کلیدی: رژیم غذایی شیردهی ، رژیم شیردهی ، تغذیه مناسب شیردهی ، لاغری در شیردهی ،  کاهش وزن در شیردهی ، لاغری بعد از زایمان ، کاهش وزن بعد از زایمان ، رژیم لاغری در دوران شیردهی

مصرف مواد مغذي به مقدار لازم و کافی در دوران شیردهی، مادر را در تداوم شیردهی موفقیت آمیز خود کمک می کند.

تغذیه مناسب مادر در این دوران براي:

• حفظ بنیه، سلامت و اعتماد به نفس مادر
• و همچنین تامین نیازهاي تغذیه اي نوزاد

ضروري می باشد.

توجه به تغذیه دوران شیردهی از جهت حفظ و نگهداري ذخایر بدن مادر نیز اهمیت زیادي دارد.

فواید شیردهی

 از فواید شیردهی مادر می توان به نکات ذیل اشاره کرد.

1-  افزایش سطح ایمنی بدن شیرخوار

(در برابر ابتلا به انواع عفونت هاي حاد تنفسی و اسهال)

2- تامین انواع املاح و ویتامین ها  براي شیرخوار (در صورت تغذیه مناسب مادر)

3-  مصرف کالري در بدن مادر و بازگشت وزن او به وزن قبل از دوران بارداري

عوامل موثر بر شیردهی

• حجم شیر مادر رابطه مستقیمی با تکرر شیردهی دارد!
• تغذیه مکرر نوزاد با شیر مادر سبب می شود شیر بیشتري تولید شود.
• با شروع مصرف غذاهاي کمکی و کاهش خواه ناخواه دفعات شیردهی، حجم شیر تولید شده نیز کاهش می یابد.
• تبعا نیاز افزایش یافته مادر به مواد مغذي نیز  کاهش می یابد.

خستگی مادر شایعترین علت کاهش تولید شیر خصوصا در 4 تا 6 ماه اول شیردهی می باشد.

• مادر شیرده را باید تشویق کرد تا در طول روز به اندازه کافی استراحت کند.
• حجم کارهاي خود را کاهش دهد و از اطرافیان در کارهاي خود کمک بگیرد.
• حمایت همسر در این زمینه از اهمیت زیادي برخوردار است.

توجهات تغذیه اي خاص در دوران شیردهی

هرم غذایی و سهم هاي توصیه شده در هر گروه از مواد غذایی در دوران شیردهی مشابه دوران بارداري می باشد.

واتزاپ

تلگرام

اینستاگرام

کلمات کلیدی:

رژیم غذایی شیردهی ، رژیم شیردهی ، تغذیه مناسب شیردهی

لاغری در شیردهی ،  کاهش وزن در شیردهی ، لاغری بعد از زایمان

کاهش وزن بعد از زایمان ، رژیم لاغری در دوران شیردهی

انرژی مورد نیاز

نیاز مادر شیرده به کالري حدود 500 کیلوکالري بیش از دوران قبل از بارداري است. براي تامین این مقدار کالري علاوه بر مواد غذایی مقوي (شامل انواع چربی ها و پروتئین، که لازم است در این دوران مصرف شود) از چربی هاي ذخیره شده در بدن مادر در دوران بارداري نیز استفاده می شود.

دریافت کالري ناکافی سبب کاهش تولید شیر می شود.

جلوگیری از کم آبی بدن

مادران شیرده جهت پیشگیري از کم آبی بدن باید به اندازه کافی (حدود 10- 8 لیوان در روز) مایعات شامل شیر، دوغ، چاي، آب میوه و حتی مواد غذایی آب دار مانند انواع خورشها بنوشند.

به عنوان مثال نوشیدن یک لیوان شیر، آب میوه یا آب در هر وعده غذا وهر نوبت شیردهی توصیه می شود.

لازم به ذکر است تولید شیر مادر بستگی به مقدار مصرف مایعات ندارد به عبارت دیگر افزایش مصرف مایعات سبب افزایش تولید شیرنمی شود.

عدم مصرف ترکیبات کافئینی و الکل

مصرف نوشابه هاي کافئین دار اعم از چاي غلیظ، قهوه، کوکاکولا و ….. باید کاهش یابد.

زیرا مصرف این مواد ممکن است سبب تحریک پذیري، بی اشتهایی و کم خوابی شیرخوار شود.

همچنین از آشامیدن الکل نیز باید خودداري کرد.

مصرف ویتامین و مواد معدنی کافی

از نظر ویتامینها، غذاي مادر شیرده باید حاوي مقادیر زیادي مواد مغذي باشد. مقدار ویتامین موجود در شیر مادر عمدتا” انعکاسی از مقدار ویتامین مصرفی مادر است.

از نظر املاح معدنی، برخی از این مواد مانند کلسیم، فسفر، آهن و روي بدون دخالت تغذیه مادر، از ذخایر بدن او در شیر وارد می شوند.

تغذیه مناسب مادر شیرده جهت تامین انواع املاح ضروري مخصوصا” کلسیم، آهن و ید براي سلامتی مادر و شیرخوار ضروري است.

ید

مقدار برخی املاح همچون ید در شیرمادر ارتباط مستقیمی با تغذیه او دارد. توصیه می شود مادران شیرده همچون دوران بارداري از نمک یددار تصفیه شده به مقدار کافی و با شرایط نگهداري مناسب استفاده کنند.

یعنی با نگهداري نمک یددار در ظروف در بسته و دور از نور ید موجود در نمک را حفظ کنند. همچنین توصیه می شود جهت پایدار ماندن ید در غذاها، نمک در انتهاي پخت به غذا اضافه شود.

آهن

مصرف قرص فروسولفات تا 3 ماه بعد از زایمان ادامه یابد.

عدم مصرف غذاهای پرادویه و چاشنی

مصرف برخی غذاها مانند سیر، انواع کلم، پیاز، مارچوبه و تربچه و یا غذاهاي پرادویه و پر  چاشنی ممکن است روي طعم شیر اثر بگذارد و تغییر ناگهانی طعم شیر سبب تمایل نداشتن شیرخوار به شیرخوردن شود.

با توجه به تاثیر برخی مواد غذایی بر طعم شیر، در صورتی که شیر خوار از شیر خوردن امتناع می کند بهتر است مادران از مصرف این مواد خودداري کرده یا مصرف آن را محدود کنند.

کاهش وزن پس از زایمان

کاهش وزن بعد از زایمان باید تدریجی صورت گیرد تا بر مقدار شیر مادر تاثیر نگذارد.

لازم به ذکر است که شیردهی خود سبب کاهش تدریجی وزن مادر می شود.

با این شرط که مواد مغذي لازم با مصرف مواد غذایی مناسب براي مادر تامین شود.

کاهش وزن در دوران شیردهی باید بیشتر متکی بر افزایش تحرك و انجام فعالیت هاي بدنی باشد تا کم خوري و محدود کردن رژیم غذایی. وزن گیري مناسب شیرخوار در طول دوران شیرخوارگی بخصوص 6 ماه اول نشان دهنده کافی بودن مقدار شیر مادر می باشد.

مادر با اطمینان از کافی بودن شیرخود می تواند کمتر از 450 گرم در هفته کاهش وزن داشته باشد.

مقابله با اثرات سوء تغذیه بر شیردهی

تولید شیر در مادران مبتلا به سوء تغذیه شدید ممکن است از سایر مادران کمتر باشد.

در این مورد و مواردی که BMI  کمتر از 19.8 می باشد مادران باید انرژي دریافتی روزانه خود را (تا 750 کیلو کالري) افزیش دهند.

مادر شیرده حتی اگر مبتلا به سوء تغذیه باشد می تواند شیر تولید کند.

اما باید توجه داشت که در چنین شرایطی ذخایر غذایی بدن مادر صرف تولید شیر می شود.

در نتیجه مادر به دلیل تخلیه ذخایر بدنی خود و احساس ضعف، خستگی و بی حوصلگی توان مراقبت از کودك را نخواهد داشت.

بنابراین تغذیه مناسب مادر در دوره شیردهی براي پیشگیري از سوء تغذیه او که هم سلامت مادر را به خطر می اندازد و هم در مراقبت از کودك اختلال ایجاد می کند حائز اهمیت است.

تحرک و فعالیت بدنی

فعالیت بدنی مناسب براي بهبود وضعیت جسمانی و روانی مادر شیرده مهم است.

اگر چه ورزش منظم و در حد متعادل در زنانی که قبل از بارداري از نظر جسمانی متناسب بوده اند مانعی در برابر شیردهی نیست.

اما گاهی دیده شده پس از فعالیت بدنی شدید و ورزش مادر شیرده ، به علت ورود اسید لاکتیک به شیر، طعم تلخ در شیر ایجاد می شود و شیرخوار از خوردن شیر امتناع می کند.

در این مواقع لازم است مادر قبل از شیردادن، سینه خود را بشوی.

اگر هنوزشیر خوار مایل به شیر خوردن نیست مقدار کمی از شیر خود را قبل از تغذیه شیرخوار بدوشد و دور بریزد.

نکته مهم

پس از اتمام دوران شیردهی، نیازهاي تغذیه اي مادر به وضعیت عادي باز می گردد. در صورت تغذیه نادرست و ناکافی در دوران شیردهی، مادر بیش از شیرخوار متضرر می شود و با عوارضی همچون پوکی استخوان، مشکلات دندانی، کم خونی و ….. مواجه خواهد شد.

کلمات کلیدی:

رژیم غذایی شیردهی ، رژیم شیردهی ، تغذیه مناسب شیردهی

لاغری در شیردهی ،  کاهش وزن در شیردهی ، لاغری بعد از زایمان

کاهش وزن بعد از زایمان ، رژیم لاغری در دوران شیردهی